Nikotynizm to w definicji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 uzależnienie. Stan ten, który prowadzi do długotrwałego palenia dużych ilości wyrobów papierosowych, wywiera destrukcyjny wpływ na organizm ludzki. Nikotyna stanowiąca jeden z ważnych składników dymu papierosowego ma działanie psychoaktywne. Pozbycie się tego problemu wymaga kompleksowego leczenia ze względu na jego wpływ na zdrowie i życie jednostki.
Wpływ nikotyny na ludzki organizm
Wpływ nikotyny na ludzki organizm to złożona kwestia. Substancja ta oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, co w krótkiej perspektywie powoduje uwolnienie adrenaliny, podnosząc ciśnienie krwi oraz wywołując krótkotrwałe uczucie euforii. To właśnie dlatego nikotyna ma silne działanie uzależniające, a osoba uzależniona odczuwa coraz silniejszą potrzebę stałego dostarczania sobie dawek tej substancji… co skłania ją do sięgania po papierosy. Przyjmuje się, że już po ok. 7 sekundach od momentu zaciągnięcia dymem papierosowym mózg odbiera sygnały płynące ze stosowania nikotyny, co w dłuższej perspektywie przekłada się na silne uzależnienie psychiczne i fizyczne.
Nikotyna — jak z tym walczyć?
Niestety, nie istnieje jeden uniwersalny sposób na pozbycie się nikotynizmu. Praktyka pokazuje jednak, że pewne pozytywne efekty mogą przynieść takie rozwiązania jak na przykład:
- farmakoterapia, czyli środki chemiczne zmniejszające ilość dostarczanej nikotyny,
- akupunktura,
- hipnoza,
- psychoterapia,
które mogą pomóc, jeśli Twoim celem jest rzucenie palenia. Niezależnie od wybranej metody działania walka z uzależnieniem od wyrobów tytoniowych wymaga długotrwałego zaangażowania, a czasem także łączenia wyżej wymienionych metod.
Nikotynizm a zdrowie
Powszechnie wskazuje się, że najpoważniejsze konsekwencje nikotynizmu odnoszą się do zdrowia fizycznego. Palenie tytoniu to większe ryzyko wystąpienia licznych chorób, w tym na przykład:
- schorzeń nowotworowych (w szczególności nowotworów płuc, jamy ustnej czy krtani),
- udaru mózgu,
- choroby niedokrwiennej serca,
- rozedmy płuc.
Wciąż trzeba przy tym pamiętać, że oprócz nikotyny wyroby tytoniowe zawierają szereg innych szkodliwych dla ludzkiego organizmu substancji, które również zwiększają ryzyko wystąpienia chorób.
Nikotyna — neurotoksyna
Pomimo iż nikotyna to składnik, który występuje w liściach tytoniu naturalnie, jest on w istocie neurotoksyną. A zatem, w większych dawkach może ona powodować uszkodzenia układu nerwowego. Nie bez powodu nikotyna w przetworzonej postaci jest wykorzystywana również jako składnik toksycznych środków owadobójczych.
Źródła:
- Janusz Czapliński: Nikotynizm w Polsce. Raport dla World Health Organization, 2011 (https://wsse-poznan.pl/wp-content/uploads/2010/OZ/palenie/materialy/Nikotynizm.pdf).
- Adam Bilikiewicz, Stanisław Pużyński, Jacek Wciórka, Janusz Rybakowski: Psychiatria. Tom 2. Wrocław: Urban & Parner, 2003.